Τα αίτια του ενεργειακού χάους αναζητά η Ισπανία – Το ενδεχόμενο σαμποτάζ ερευνά το Δικαστήριο – Πέντε νεκροί εξαιτίας του μπλακ άουτ

Η Ιβηρική χερσόνησος έχει επανέλθει στην κανονικότητα με την πλήρη αποκατάσταση του ηλεκτρικού δικτύου, ωστόσο τα αίτια του σχεδόν καθολικού μπλακ άουτ, εξακολουθούν να ερευνώνται. Στην Ισπανία, το Ανώτατο Δικαστήριο ερευνά το ενδεχόμενο σαμποτάζ. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κυβερνοεπίθεση τότε το Δικαστήριο θα την ερευνήσει ως τρομοκρατική ενέργεια.

Ο πρωθυπουργός της χώρας ωστόσο, Πέδρο Σάντσεθ, αποκλείει το ενδεχόμενο να ευθύνονται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Τις δικές της ανεξάρτητες έρευνες ξεκινάει και η Κομισιόν, έχοντας λάβει και αποδεχθεί τα σχετικά αιτήματα από Ισπανία και Πορτογαλία. Σε αυτές συμμετέχουν ειδικοί εμπειρογνώμονες που αναμένεται να εκδώσουν τα πορίσματά τους εντός έξι μηνών.

Πέντε άνθρωποι, μια τριμελής οικογένεια και δύο γυναίκες, έχασαν τη ζωή τους στην Ισπανία εξαιτίας του μαζικού μπλακ άουτ.

Συγκεκριμένα, μια 46χρονη γυναίκα που ήταν στο σπίτι της συνδεδεμένη με μηχάνημα οξυγόνου για να την βοηθά να αναπνέει, πέθανε αφού η συσκευή σταμάτησε να λειτουργεί, ενώ νότια της Μαδρίτης ξέσπασε πυρκαγιά στο σπίτι μιας γυναίκας κατά τη διάρκεια διακοπής ρεύματος, η οποία πιθανώς προκλήθηκε από κερί. Επίσης, διερευνώνται τα αίτια θανάτου ενός ζευγαριού και του γιου τους από την Ουρένσε, οι οποίοι, σύμφωνα με επίσημο εκπρόσωπο των ενόπλων δυνάμεων, βρέθηκαν νεκροί σήμερα το πρωί μέσα στο σπίτι τους στην Ταμποαδέλα. Πράκτορες και ιατροδικαστές από το Ινστιτούτο Ιατροδικαστικής της Γαλικίας διερευνούν εάν η οικογένεια πέθανε λόγω δυσλειτουργίας μιας οικιακής γεννήτριας ή κάποιας συσκευής που τροφοδοτείται με καύσιμο ή λόγω εισπνοής μονοξειδίου του άνθρακα.

Τι αναφέρει για τα αίτια του μπλακ άουτ η προκαταρκτική εκτίμηση

Νωρίτερα η REE, η διαχειρίστρια εταιρεία του ηλεκτρικού δικτύου της Ισπανίας, ανακοίνωσε ότι η προκαταρκτική εκτίμηση για τα αίτια του χθεσινού μπλακ άουτ που έπληξε κυρίως την Ισπανία και την Πορτογαλία αποκλείει την κυβερνοεπίθεση και διαβεβαιώνει ότι δεν ανιχνεύθηκε «καμία διείσδυση» στα συστήματα ελέγχου.

«Με βάση τις αναλύσεις που μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε μέχρι στιγμής, έχουμε αποκλείσει κάποιο επεισόδιο κυβερνοασφάλειας στις εγκαταστάσεις του ηλεκτρικού δικτύου», διαβεβαίωσε κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο διευθυντής Επιχειρήσεων Συστήματος της REE, ο Εδουάρδο Πριέτο, και πρόσθεσε ότι το ηλεκτρικό σύστημα είναι πλέον σταθερό και λειτουργεί κανονικά.

Μετά την REE, και η πορτογαλική κυβέρνηση απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης.

«Στην Πορτογαλία, δεν έχουμε καμία πληροφορία περί κυβερνοεπίθεσης ή εχθρικής ενέργειας μέχρι στιγμής. Αυτό είναι η προκαταρκτική εκτίμηση διαφόρων υπηρεσιών», δήλωσε ο υπουργός Προεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου και εκπρόσωπος της κυβέρνησης Αντόνιο Λεϊτάο Αμάρο εξηγώντας σε συνέντευξή του στο CNN Portugal ότι «επρόκειτο για πρόβλημα στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας», πρόβλημα που εντοπίσθηκε στην Ισπανία.

Το ηλεκτρικό σύστημα επλήγη από δραματική πτώση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην νοτιοδυτική Ισπανία που προκάλεσε αστάθεια στο σύστημα η οποία οδήγησε στην αποσύνδεσή του από το γαλλικό δίκτυο, δήλωσε ο Εδουάρδο Πριέτο προσθέτοντας ότι είναι πολύ πιθανόν ότι η παραγωγή που επλήγη να ήταν ηλιακή, αλλά είναι νωρίς για να επιβεβαιωθεί αυτό.

Μία από τις εξηγήσεις βασίζεται στην μεγάλη έκταση της βλάβης που ξεκίνησε, σύμφωνα με την REE από μία «ισχυρή ταλάντωση των ροών ισχύος στο ηλεκτρικό δίκτυο, που συνοδεύθηκε από πολύ σημαντική απώλεια παραγωγής, ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζεται «τελείως εξαιρετικού χαρακτήρα».

«Η απώλεια αυτή παραγωγής ξεπέρασε την διακύμανση αναφοράς για την οποία έχουν σχεδιαστεί αυτά τα συστήματα και προκάλεσε αποσύνδεση του ηλεκτρικού συστήματος της Ιβηρικής από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση με την κατάρρευση του ισπανικού δικτύου μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα και, στην συνέχεια, του πορτογαλικού δικτύου», σύμφωνα με την REE.

Οι ηλεκτρικοί σταθμοί, κυρίως οι πυρηνικοί, διέκοψαν την λειτουργία τους: χρειάσθηκε προοδευτική επαναλειτουργία των γραμμών μετάδοσης και συγχρονισμός των μονάδων παραγωγής, πράγμα «χρονοβόρο και τεχνικά δύσκολο», εξηγεί ο Pratheeksha Ramdas, αναλυτής της Rystad Energy.

Αλλη εξήγηση για την βραδύτητα της αποκατάστασης είναι η φύση του δικτύου της Ιβηρικής Χερσονήσου, δηλαδή χαμηλής συνδεσιμότητας με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση: για την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης η Ισπανία χρειάσθηκε μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος από την Γαλλία και σε μικρή κλίμακα από το Μαρόκο.

Τέλος, η περιορισμένη ικανότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας, σήμερα στο 1,8 Gigawatt/heure περίπου, «περιορίζει την ικανότητά της να αμβλύνει τις διακυμάνσεις και επιβραδύνει την απαιτούμενη ταχεία αποκατάσταση έπειτα από εκτεταμένες βλάβες», σύμφωνα με τον Pratheeksha Ramdas.

Το μπλακάουτ δεν συνδέεται με έλλειψη πυρηνικής ενέργειας, δηλώνει ο Σάντσεθ

Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ αντέκρουσε το επιχείρημα που διατυπώθηκε ότι το μπλακάουτ συνδέεται με έλλειψη πυρηνικής ενέργειας στην Ισπανία, απορρίπτοντας τις επικρίσεις που προήλθαν κυρίως από το ακροδεξιό κόμμα Vox.

Με το χθεσινό μπλακάουτ οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής «αποσυνδέθηκαν» από το ισπανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, όπως και άλλες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, επομένως «η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας δεν ήταν πλέον ισχυρή», τόνισε ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός σε συνέντευξη Τύπου.

«Όσοι συνδέουν αυτό το περιστατικό με έλλειψη πυρηνικής ενέργειας είτε ψεύδονται εν γνώσει τους είτε δείχνουν την άγνοια τους», επέμεινε.

Το ισπανικό Συμβούλιο Πυρηνικής Ασφάλειας (CSN) ανακοίνωσε χθες ότι από το κολοσσιαίο μπλακάουτ οι αντιδραστήρες των πυρηνικών σταθμών (Almaraz II, Ascó I και II, Vandellós II) έκλεισαν αυτόματα -σύμφωνα με τον σχεδιασμό τους,- με το CSN να διαβεβαιώνει ότι «το συμβάν δεν είχε καμία επίπτωση στους εργαζόμενους, το κοινό ή το περιβάλλον».

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η διαδικασία επαναλειτουργίας των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, συνεχίζεται, με τη σύνδεσή τους με το ισπανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας να αναμένεται στη διάρκεια της ημέρας.

Αυτό καταδεικνύει ότι «με μεγαλύτερη εξάρτηση από την πυρηνική ενέργεια, η αποκατάσταση δεν θα ήταν τόσο γρήγορη όσο αυτή που είδαμε», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

«Οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, αντί για λύση, αποτελούν πρόβλημα» επειδή «χρειάστηκε να ανακατευθύνουμε μεγάλες ποσότητες ενέργειας σε αυτούς για να διατηρήσουμε τους αντιδραστήρες τους σταθερούς», συνέχισε.

Μετά το μαζικό μπλακάουτ που έπληξε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο χθες, αρκετές φωνές εκφράστηκαν επικριτικά για τη φύση του ισπανικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, όπου το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας έχει μειωθεί απότομα τα τελευταία χρόνια υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

«Εσείς προκαλέσατε το μπλακάουτ με τις επιζήμιες ενεργειακές πολιτικές σας», δήλωσε στο X ο πρόεδρος του Vox, Σαντιάγο Αμπασκάλ, ο οποίος υποστηρίζει εδώ και χρόνια την αύξηση της πυρηνικής ενέργειας, επικρίνοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

«Το γεγονός ότι το σύστημα στην Ιβηρική λειτουργούσε κυρίως με αιολική και ηλιακή ενέργεια το μεσημέρι της Δευτέρας δεν βοήθησε», τόνισε σε σημείωμά του ο Λίον Χέρθ, καθηγητής ενεργειακής πολιτικής στη Σχολή Hertie στο Βερολίνο.

Μια αστάθεια που επισημάνθηκε επίσης από την Πραθίκσα Ράμντας, αναλύτρια της Rystad Energy, για την οποία «οι έντονες διακυμάνσεις στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορούν να αποσταθεροποιήσουν το δίκτυο».

Στο απόγειο της μανίας για ατομική ενέργεια τη δεκαετία του 1980, η Ισπανία διέθετε οκτώ πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίοι παρείχαν το 38% της ηλεκτρικής της ενέργειας.

Σήμερα, η χώρα διαθέτει μόνο πέντε, με επτά αντιδραστήρες να αντιπροσωπεύουν το 20% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας, σε σύγκριση με το 40% που αντιστοιχεί στην ηλιακή και αιολική ενέργεια.

Και αυτό το ποσοστό αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω το 2027-2028, με το προγραμματισμένο κλείσιμο των δύο αντιδραστήρων Αλμαράς, στην δυτική επαρχία Εστρεμαδούρα.

«Φαινόμενο Μηδέν»

Φαινόμενο «El Cero» – Μηδέν δηλαδή – αποκάλεσαν οι Ισπανοί το καθολικό μπλακ άουτ στην Ιβηρική χερσόνησο, όπως μεταδίδει από τη Βαλένθια ο απεσταλμένος της ΕΡΤ, Δημήτρης Γκάτσιος.

Αν και η ηλεκτροδότηση έχει αποκατασταθεί στο σύνολο της ισπανικής επικράτειας, υπάρχουν ακόμη μικρά προβλήματα που εντοπίζονται στις τηλεπικοινωνίες, σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις.

Όπως αναφέρει ο Δημήτρης Γκάτσιος, στο οδοιπορικό που πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια της καθολικής πτώσης της ηλεκτροδότησης, οι εικόνες παρέπεμπαν στις πρώτες ημέρες της πανδημίας του κορονοϊού το 2020. Τεράστιες ουρές δηλαδή έξω από βενζινάδικα και σουπερμάρκετ, καθώς οι πολίτες έσπευσαν να προμηθευτούν είδη πρώτης ανάγκης, δεδομένου ότι ήταν άγνωστο πότε θα επανέλθει το ρεύμα.